0 MALiKi MEZHEBİ — İMAM MALİK

Maliki mezhebinin kurucusu da (îmam Malik) tir. Adı (Malik bin "Üns) olup künyeleri (Ebu Abdullah) dır. Soyu, Üns bin Malik bin Amir bin Hars) d'r. Yemen'de 714 milâdi yılında dünyaya gelmiştir. Beni Esbah kabilesine mensuptur. îmam Malik'i yetiştiren imam Şafiî, Mehmet bin îbrahim bin Dinar ve Ebu Haşim idi. Gençliği Abbasi halifesi (Harunurreşit) zamanına tesadüf etmektedir. Kısa bir zamanda ilmî bir kudrete sahip oldu. Devrinin ulemasının takdirini kazandı, imâm Şafiî ona «îmam Malik Hicaz kıtasını ilmile ihya eyledi,> dedi. Zamanında ilmi hadiste herkesi geçti. Bir hadisi şerif okuyacağı zaman abdest alıp, iki rekât namaz kılardı. Ders verirken birisi ko¬nuşmuş olsa, derhal bir ayet okumak suretile o adamı yola getirirdi. Medine'de gezerken «Cenabı Peygamber bu beldei tayyibeye basmıştır» diyerek ayağından nalınını çıkarır çıplak ayakla gezerdi. Zamanla en bü¬yük muhaddisinden oldu. Zamanında bir hadis hakkında ihtilâf vaki olsa, imam Maliki'den sorulurdu. Arabistanın bir çok memleketlerinden adamlar gelerek derslerine devam ederlerdi.

îmam Maliki, Malikî Mezhebini kurdu. Medine'lilerin pek çoğu Malikî mezhebine girdiler. Dokuz yüz kadar ulemadan hadisler topladığı tivsçret edilmektedir, imam Malik, uzunca boylu, süt gibi beyaz sakallı idi. Herkese iyi-.muamele ederdi.
imam Malik demiştir ki, .«Fakir olupda âlim olmak, zengin olupda «ahil olmaktan efdaldır.» Bir gün birisi: «Ta imam insanın en kuvvetli noktası neresidir?» diye sordu. Ona da «Vicdanı» dır diye cevap verdL, Yine birisi «Ya îmam! insanlar sadık dostlarını akrabasından ziyade se-viyor, nedendir?», imam Malikde «Akraba cisimden, dost ise ruhtan, doğmaktadır,» dedi. Daima dostlarına «îlim sahibi olanlar vekarım bil-melidirler. Bir insan kendi nefsine hâkim olmazsa, diğerine hiç olmaz,» derdi. «Rezil eşhasla görüşmekten daima kaçınmak lâzımdır,» derdi-Yine bir gün birisi: «Vicdanın hükmü nedir?» demiş «Doğru söylemek ve emaneti muhafaza eylemek ve faydası olmayan sözleri terketmektir,» diye cevap verdiler.

îmam Malik pek sokağa çıkmaz evinde sık, sık Kur'anı kerim okur¬du. Kendisini ziyarete gelen bir arkadaşına: «Halk benim için ne di¬yor?» diye sorunca arkadaşı da «Dostlarınız medh, düşmanlarınız ise zem ediyorlar,» diyince «Her ikisinin de ehemmiyeti yoktur,» dedi. Ma-İikî mezhebi tamamen hadislere istinat etmektedir, Kur'anı Kerimde ol-mıyanlârı Hazreti Muhammet bir hadis olarak söylemiştir derler. Her-hâdiseyi bir hadisle izah ederler. Müslümanların yüzde on üçü Maliki mezbehindedir. Maliki mezhebi Afrika'nın kuzeyine, Endülüs'e, Mısır ve Sudan'a yayılmıştır, kendisinden haksız bir fetva istenmişti. Verme¬diğinden 70 kırbaç vuruldu. Hadise dair pek değerli bir eseri vardır» imam Malik Medine'de bir ikindi vakti hastalanarak 76 yaşında iken 790 milâdi tarihinde vefat etti. Kabri Medine'de (Befi) mevkiindedir, îmam Malik öldüğü zaman îmam Şafiî «Arzın âlimi vefat etti,» dedi-Bu zât Malikî Mezhebinin kurucusudur.